In het afgelopen jaar heeft een intensief samenwerkingsproject plaatsgevonden tussen het Lectoraat Kunst- en cultuureducatie en de verschillende docentenopleidingen van ArtEZ University of the Arts. Doel was op zoek te gaan naar de eigen kwaliteit van de docentenopleidingen. We wilden onze reeds gevoelde gemeenschappelijke kwaliteit opsporen en onder woorden brengen. Woorden die, met respect voor ieders eigenheid, de community van ArtEZ docentenopleidingen, het gezamenlijk en afzonderlijk profileren van de opleidingen naar de binnen– en buitenwereld helpen versterken. Hiervoor stelden we een onderzoeksgroep samen bestaande uit Olga Potters (voorzitter), Elsbeth Veldpape en Leontine Broekhuizen.
Er werden vier mede–onderzoekers geworven uit alle docentenopleidingen, per kunstdiscipline een onderzoeker: Julia Dieckmann (Dans), Anne-Marie Meertens (Beeldende kunst en vormgeving), Hélène Meyer (Theater) en Mariska van der Vaart (Muziek).
De onderzoeksgroep maakte een projectplan:
- Een gefundeerd methodologisch kader dat berust op een narratieve benadering van onderzoek, zoals die is ontwikkeld binnen de arts & humanities. Deze manier van onderzoek biedt ruimte aan het gemeenschappelijke narratief en aan het eigen, unieke verhaal van iedere student.
- Een gedisciplineerde, evenwichtige organisatie met een interdisciplinair karakter. Van groot belang daarbij was het creëren van een ‘derde ruimte’ waarbinnen de medewerkers even uit de drukte van alledag konden geraken. Onderzoek en onderwijs als het in-en uitademen voor de ArtEZ docent-onderzoeker.
- Een handig en effectief omgaan met de beperkte middelen.
Het onderzoek werd mogelijk gemaakt door het innovatiefonds van ArtEZ. Daarnaast is aan de opleidingen een extra bijdrage gevraagd om draagvlak en commitment vanuit het onderwijs te vergroten. Een gerichte differentiatie van werkzaamheden zorgde voor efficiënte samenwerking.
In de eerste fase van het onderzoek stond vooral de eigenheid van de opleidingen centraal. Door hieraan ruimte te bieden, werd duidelijk dat ArtEZ beschikt over een grote diversiteit aan opleiders. In dit proces werd duidelijk dat de gemiddelde docent niet alleen een professionele verantwoordelijkheid voelt (professional education), maar ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid (liberal education).
In de tweede fase van het onderzoek zocht de onderzoeksgroep naar de gemeenschappelijke karakteristieken van de ArtEZ docentenopleidingen. Daar tekenden zich een aantal gebieden af die weliswaar aansluiten bij de brede ambities van het KVDO en KUO, maar die ook een specifieke, gemeenschappelijk ervaren kracht en essentie van de ArtEZ artist-educator vormen.
Het resultaat van alle inspanning was veel meer dan we hadden durven hopen. Een prachtig resultaat werd bewerkstelligd niet alleen als product maar ook als proces. In de samenwerking kwam een proces van samen onderzoek doen op gang tussen de bachelor en de master opleidingen Kunsteducatie en het lectoraat Kunst– en cultuureducatie. Dus een samenwerking in de hele educatieve kolom van ArtEZ, die daarmee transformeerde van een organisatie-unit in een levende onderzoek-onderwijs werkelijkheid.
Met het eindproduct dat voor u ligt, is nu het moment gekomen dat de website de wereld ingaat. De website met als motto: ArtEZ artist-educator. Een door de onderzoekers steeds weer waargenomen en zorgvuldig beschreven- gemeenschappelijk gedragen beeld van docentenopleidingen. ArtEZ University of the Arts beweegt zich hiermee op lokale, regionale, nationale en internationale podia, op een manier die blijk geeft van onze unieke signatuur in het landschap van docentenopleidingen.
ArtEZ is de grootste brede docentenopleiding in de kunsten in Nederland en zet met zijn bachelor, master en lectoraat niet alleen een gezamenlijke footprint in het nationale speelveld van opleidingen, maar ook in internationaal speelveld van Universities of the Arts de ArtEZ artist-educator (BA/MA) zal ook daar ongetwijfeld hoge ogen gooien.
Prof. dr. Jeroen Lutters
Chair Arts and Cultural Education
ArtEZ University of the Arts