Muziek aan het bed

Ondernemerschap – Docent Muziek Zwolle

Het organiseren van de werkweek past in de leerlijn ondernemerschap van de Opleiding Docent Muziek Zwolle: het zelf organiseren, netwerken aanspreken en uitbreiden, contacten leggen, initiatief tonen, creatief zijn in een nieuw idee bedenken voor de werkweek, leiding geven, onafhankelijk zijn, het budgetteren, zorg dragen voor de financiën, logistieke zaken regelen, het enthousiasmeren van mensen, managementvaardigheden, moedig zijn en zomaar op mensen af durven stappen en iets totaal nieuws doen is heel expliciet aanwezig in het organiseren van de werkweek. Dit heb je nodig in je latere beroepspraktijk, als docent, maar misschien ook als startend ondernemer.

Deze werkweek laat zien dat ondernemerschap én educatie elkaar versterken. Er is geen docent die meer weet dan de studenten. Een deelnemende student: “We doen het allemaal zelf. We hebben zelf alles bedacht en initiatief getoond, alles georganiseerd en geregeld, genetwerkt, de hele inhoud bedacht en neergezet, met mensen contact gemaakt. Door deze ondernemende opdracht hebben de eerste-, tweede en derdejaars studenten ervaren en geleerd wat muziekbeleving met mensen kan doen én we konden de patiënten heel even doen vergeten dat ze ziek zijn, ze konden even opgaan in de muziek.”

Vrijdagochtend 8 september 2017,
8.00 uur, de ingang van het Isala Ziekenhuis in Zwolle

De studenten laden hun instrumenten uit de bus. Ze zijn gespannen. Straks langs zieke mensen met alleen maar een liedje. Is dat genoeg? Het voelt kwetsbaar…

Het idee

Terug in de tijd: maandag 8 mei 2017, lokaal 2.16, Opleiding Docent Muziek Zwolle

De groep vierdejaars studenten houdt een brainstorm over hun opdracht om – als ondernemers – een werkweek te organiseren voor de Opleiding Docent Muziek.

Niels komt met hét idee: “We gaan naar het ziekenhuis en gaan spelen voor de kinderafdeling.” Dat wakkert het vuur aan. “Waarom zou je dit alleen voor de kinderafdeling willen doen?” Zo ontstaat het plan: een middagvoorstelling voor belangstellenden, en in de ochtend langs de bedden van verschillende afdelingen, voor een intiem muzikaal interactiemoment.

“We laten eerste-, tweede- en derdejaars studenten het repertoire instuderen. En wij hebben de leiding.”

We hebben zelf alles bedacht en initiatief getoond, alles georganiseerd en geregeld, genetwerkt, de hele inhoud neergezet, met mensen contact gemaakt

Op pad

Maandag 22 mei 2017, Isala Ziekenhuis Zwolle, directiekamer

Studenten Jasper en Niels hebben een afspraak bij het Isala Ziekenhuis in Zwolle, bij de afdeling Communicatie. Ze leggen het plan voor. Het ziekenhuis is enthousiast, Het thema voor de voorstelling en werkweek wordt “Superhelden”. Maar er moeten allerlei zaken geregeld worden. Het is nog niet duidelijk welke afdelingen van het ziekenhuis hieraan mee willen of kunnen werken.

In de hal vindt Jasper de folder “Dichterbij clowns”, ook een initiatief aan het bed van patiënten. Via internet vinden Jasper en Niels “Muziek aan bed”, van twee cellistes die samen één cello bespelen, aan het bed, in ziekenhuizen.

Jasper en Niels maken afspraken met beide organisaties. Voor workshops. En om expertise te delen.

Beide organisaties reageren positief en de missie van Jasper en Niels is geslaagd. De workshops zijn geregeld.

Fotograaf: Marjolein Tishauser

Het regelwerk

Ondertussen is Niels bezig om de budgettering te bekijken. Hij onderzoekt hoe het zit met de financiën. Workshops moeten betaald worden, locatie, eten, noem maar op. Hij vindt een format van een begroting van het jaar hiervoor. Als voorbeeld van hoe dit aan te pakken.

Er moet een plek gevonden worden waar ze kunnen repeteren. Het wordt een kampeerboerderij in Lievelde, waar meer dan genoeg ruimte is om verschillende groepen te laten repeteren, en waar niemand last van het geluid heeft.

Studenten regelen een kok, boodschappen moet gedaan worden. Er moet ingeschat worden hoeveel geld hier voor nodig is. De PR moet geregeld worden: mensen in het ziekenhuis moeten weten dat dit plaats gaat vinden, en dat ze naar een voorstelling kunnen gaan. Wat nog meer geregeld moet worden: de inhoud van de voorstelling, er muziekstukken voor arrangeren. Deze tijdens de werkweek instuderen. Informatierondes houden, zodat de studenten meer kennis krijgen over wat muziekbeleving met mensen kan doen. Uitnodigingen maken, een introductiefilmpje maken om de andere studenten te enthousiasmeren, de avondspellen en het corveerooster maken. Verschillende repetitieschema’s en draaiboeken zien het licht. Een inventarislijst voor alle instrumenten, versterkers en andere benodigdheden. En er moet een bus geregeld worden zodat dit vervoerd kan worden.

De laatste voorbereidingen

Maandag 14 juni 2017, Opleiding Docent Muziek Zwolle, lokaal 2.16

Het is warm buiten, ook in de lokalen op het conservatorium loopt de temperatuur op. De vierdejaars zijn druk bezig met het schrijven van arrangementen, de laatste regeldingen, opnieuw een goed draaiboek en repetitieschema in elkaar zetten, de workshopleiders op de hoogte te stellen van het aantal deelnemers aan de workshops. Ze zitten bij elkaar om elkaar op de hoogte te houden, en om elkaar te verder te helpen.

Doorloop

Maandag 28 juni 2017, Opleiding Docent Muziek Zwolle

Dit is de laatste vergadering waar de begeleidende docent bij is. Het hele draaiboek wordt besproken. De bus, het inladen en uitladen van alle benodigdheden, hoe gaat dit bij het ziekenhuis, is alles klaar?

Eén ding is nog niet duidelijk: naar hoeveel afdelingen kunnen de studenten in de ochtend? Het ziekenhuis kan het nog niet doorgeven en dat maakt deze vergadering erg spannend. Zijn er alternatieven te bedenken? Wat als er maar drie afdelingen zijn? Het ziekenhuis zegt wel dat het een goed idee is en dat ze dit willen, maar er zijn 55 studenten… De studenten moeten afwachten.

Een heel belangrijk leerpunt bij deze werkweek, zo zeggen Jasper en Niels achteraf, was flexibiliteit.

Niels heeft de financiën zover klaar dat hij kan berekenen hoeveel de studenten moeten betalen. Iedereen krijgt een uitnodiging voor de werkweek met een betalingsverzoek. Een aantal studenten betaalt niet op tijd. Niels stuurt ze herinneringen, en als dat niet lukt, stuurt hij ze whatsappjes. Uiteindelijk heeft iedereen vóór de werkweek begint betaald.

Naar Lievelde

Zwolle, maandag 4 september

De bus staat klaar, ingeladen en wel. Alle studenten zijn in lokaal 2.16 de vierdejaars doen de aftrap voor deze werkweek. Studenten hebben er zin in. Ze krijgen het programmaboekje en iedereen gaat op weg naar Lievelde.

In Lievelde is er een korte inhoudelijke introductie op het thema Superhelden. Dan wordt er gerepeteerd, de hele eindvoorstelling wordt van begin tot eind doorgespeeld, zodat iedereen een idee heeft waar ze deze week aan gaan werken. De vierdejaars komen meer en meer in hun rol als de leiding van deze week.

Het gaat goed met de repetities voor de voorstelling. De hele afdeling Docent Muziek speelt in vier verschillende bands, en er is één groot orkest waarin alle studenten zitten, en alle studenten zijn ingedeeld in het vrouwenkoor of in het mannenkoor. Er is een ingewikkeld repetitieschema, en er moet nog extra tijd ingeruimd worden voor de kleine groepjes die in de ochtend langs de bedden gaan.

Dan zetten ze het lied in. Er ontstaat iets: een voelbare verbinding met de patiënt.

De uitvoering aan de bedden

Vrijdagochtend 8 september 2017, 8.00 uur, de ingang van het Isala Ziekenhuis in Zwolle

Een laatste overleg met het hoofd communicatie. Ze spreken alles nog een keer door. En dan is het zover. De studenten krijgen het afdelingsnummer en vertrekken naar de verschillende afdelingen van het ziekenhuis om voor de patiënten te spelen. In groepjes van drie of vier voor patiënten van de kinderafdeling, de hartafdeling, spoedopname, …

De studenten gaan in kleine groepjes met hun instrumenten langs de patiënten. Voor iedere patiënt een lied. Ze lopen voorzichtig de kamer binnen. Ze hebben in de workshops tijdens de werkweek geleerd om aan te voelen welk lied ze het beste kunnen gaan spelen. Ze moeten snel een keuze maken uit het repertoire, dan zetten ze het lied in. Er ontstaat iets. Een voelbare verbinding met de patiënt. De patiënt reageert soms alleen met het knipperen van ogen, soms duidelijk zichtbaar. Het voelt intens, soms zijn er tranen. Na afloop is het even stil. Een intiem moment. Dan een welgemeend bedankt. Studenten halen diep adem en gaan weer verder, naar de volgende kamer.

Vrijdagmiddag 8 september 2017, 12.00 uur, ontmoetingsplek in het Isala Ziekenhuis

De studenten verzamelen zich na hun spel voor de patiënten. Je ziet aan hen dat ze een intense ervaring achter de rug hebben: “Het lijkt wel magie.” “Je maakt echt contact.” “Door de muziek kun je mensen die zo ziek zijn toch bereiken.” “Ik ben trots dat we dit gedaan hebben, dat we dit geregeld en georganiseerd hebben en dat dit er dan uitkomt.”